สุภาษิตพระร่วง 4

หนึ่งดูหน้าคนนบ | หนึ่งอย่าคบคนพาล | อย่าประจานพี่น้อง | เข้าของควรจะถี่ให้ถี่ |
ไม่ควรถี่ให้ห่าง | อนึ่งอย่าร้างคนรัก | ของแพงนักอย่ากิน | หากินอย่าหาความ |
ผิจะเป็นความเป็นให้ต้อง | อย่าคอยจ้องโทษท่าน | อย่าถือสั้นว่าดี | ความคิดตรึกให้ยาว |
อย่าน้าวแต่ใจตัว | กลัวไว้ดีกว่ากล้า | ผิจะช้าช้าให้ได้การ | ผิจะนานนานให้เป็นคุณ |
คิดถึงบุญถึงบาป | บอกลาภไกลอย่าไป | ความในอย่านำออก | ความนอกอย่านำเข้า |
เจ้านายใช่เพื่อนฝูง | ท่านสูงศักดิ์กว่าตน | อย่าปนอย่าเยี่ยงท่าน | ผิจะต้านต้านให้ถูก |
ปลูกเรือนแต่พอตัว | หวีหัวพอสบาย | แต่งกายพอเทียบเพื่อน | อย่าทำเหมือนนักเลง |
อย่าร้องเพลงพายเรือ | อย่าเบื่อในการงาน | อย่าคิดรานเพื่อนบ้าน | ความโกรธท่านเร่งแบ่ง |
อย่าให้แข็งให้กล้า | อย่าคบข้าเป็นมิตร | อย่าคิดทับถมผู้อื่น | อย่าดื่นในความหลาก |
ปากตนอย่าให้อื้อ | ผิจะซื่อซื่ออย่าคด | ผิดจะคดคดดูเหตุ | อย่าเรียนเวทย์วิทยา |
อย่ารักเล่ห์ลวงหญิง | อย่าประวิงแปรธาตุ | อย่าคิดมาศทำทอง | อย่าเสียของไปก่อน |
อย่าเข้าบ่อนชนนก | อย่าโกหกกลางแปลง | อย่าคิดแต่งลมล่อ | หนึ่งอย่าก่อถ้อยความ |
อย่าคิดตามทุนเบื้องหลัง | อย่าพลั้งหนึ่งให้งด | สองให้อดดูที | สามสี่ท่าพอควร |
อย่ายำยวนเกินผิด | จงตรองคิดดูก่อน | อย่าตกผ่อนใจตาม | อย่าจุดไฟไหม้ฟาง |
ผิดวางลงตามผิด | ชอบวางลงตามชอบ | อย่าเอาชอบขึ้นเป็นผิด | อย่าเอาผิดขึ้นเป็นดี |
จงมีเมตตาสัตว์ | อย่ากระบัดสินท่าน |
อย่าคิดการแต่ได้ | ถ้าไม่ได้เสียที | อย่าไขคดีความเท็จ | อย่าเข็ดทางบุญ |
อย่าสูญทางทาน | ถ้าจะรานรานแต่คนผิด | แม้นไม่ผิดอย่าราน | จงเร่งการเรือกสวน |
อย่าคิดควรแก่กัน | เร่งถากฟันไร่นา | อย่าได้ประพฤติบาป | คำหยาบแล้วอย่าพจน์ |
จงออมอดแก่กัน | อย่าหุนหันดูแคลน | คนแกนอย่าข่มเหง | อย่าทำเร่งจำบ้าน |
อย่าจัดจ้านเสียงปาก | อย่าสำรากพูดขู่ | อย่าหลู่ครูอาจารย์ | มารดาบิดาตัว |
คิดเกรงกลัวเช้าค่ำ | จงเอาแต่ความชอบ | ระบอบผิดอย่าจำ | หนึ่งกระทำปฏิบัติ |
วีพัดนวดบาท | เป็นเวลาอย่าเพรื่อ | อย่าคิดเบื่อคิดบ่น | อย่าปองกลทรัพย์ท่าน |
อย่าคิดต้านท้าวพระยา | ต้านวงศาตัวควร | ข้อควรต้านจึงต้าน | ไม่ควรต้านอย่าตอบ |
ความชอบให้ยกยอ | พอแล้วอย่าให้ล้น |
อย่าบ่นความลับหลัง | อย่านินทังคนเรือน | ช่วยกันเตือนการลืม | ต่อหน้าลืมอย่างหนึ่ง |
ลับหลังพึงกล่าวขวัญ | อย่าอยู่ด้วยมันควรจาก | แม้นตกยากให้เงินคืน | เร่งฝ่าฝืนที่ไกล |
อย่าอยู่ใกล้คนร้าย | เฉกตาลทรายคลุกพิษ | ใครเสพย์นิตย์ชีวัง | อย่าคิดยั้งอยู่เลย |
มนุษย์เอ๋ยจงจำคำ | หนึ่งอย่านำเสียดส่อ | หนึ่งอย่ายกยอตน | อย่าถ่อมตนว่าชั่ว |
อย่ากลั้วด้วยมิตรร้าย | อย่าใส่ความผู้อื่น | ที่ลื่นแล้วอย่านอน | ถ้าร้อนให้หาเย็น |
อย่าเป็นคนมักกิน | อย่าหมิ่นพูดไพรสณฑ์ | โทษตนให้เร่งเห็น | เห็นแล้วอย่าให้แพร่ |
อย่าฟื้นแต่โทษเขา | โทษของเราเพียงคีรี | ปกปิดดีไม่กล่าว | สาวแต่โทษประชา |
เท่าแสดงราร่ำพร่ำ | ทุกเช้าค่ำบ่วาย | โทษตนกลายเป็นดี | มักเกิดมีความทุกข์ |
อย่าคิดปลุกภูตพราย | อย่าคิดทายเครื่องราง | คิดแต่สร้างกุศล | ตัวจนอย่าทิ้งงาน |
อย่าคร้านว่าเหนื่อยยาก | เห็นเขามากโภคา | อย่าตื่นตาตามเขา | ทรัพย์เราน้อยเร่งทำ |
เฉกเช่นน้ำบ่อทราย | อย่าวุ่นวายวิวาท | เอาใจทาษเมื่องาน | ดูการเมื่อสำเร็จ |
สิ่งไรเสร็จให้สรรเสริญ | มีเงินอย่าหมิ่นไพร่ | ข้าใช้เอาใจนาย | อย่าทำลายความรัก |
อย่าเสียศักดิ์ให้เสียสิน | อย่ากินแรงพราหมณ์ชี | ภิกษณีสมณา | อย่าเชื่อวาจาหญิง |
สิ่งเท็จมันกล่าวมาก | หากริ้นเท่าภูเขา | เล่ามาพอเชื่อได้ | หญิงไซร้ซื่อบ่มี |
มีแต่คำมุเสศ | อย่าประเวศตามมัน | คนมีคุณนั้นเร่งไหว้ | ถ้าจะไหว้ให้ไหว้คนควร |
คือล้วนสมณพราหมณ์ | โภไคยจะมีหลาย | หายจากโศกจากภัย | ถ้าใครไม่ปฏิบัติ |
ในข้ออรรถเราสอน | จักได้ร้อนวินาส | เพราะคำปราชญ์ไม่จำ | แม้นใครทำตามเยี่ยง |
จักเลี้ยงคนแสนสบาย | คุณมากหลายเหลืออ้าง | เพราะประพฤติถูกทาง | ถ่องแท้คำสอน |