สุภาษิตพระร่วง 4

2020-05-132020-05-14 admindave

หนึ่งดูหน้าคนนบ	หนึ่งอย่าคบคนพาล	อย่าประจานพี่น้อง	เข้าของควรจะถี่ให้ถี่
ไม่ควรถี่ให้ห่าง	อนึ่งอย่าร้างคนรัก	ของแพงนักอย่ากิน	หากินอย่าหาความ
ผิจะเป็นความเป็นให้ต้อง	อย่าคอยจ้องโทษท่าน	อย่าถือสั้นว่าดี	ความคิดตรึกให้ยาว
อย่าน้าวแต่ใจตัว	กลัวไว้ดีกว่ากล้า	ผิจะช้าช้าให้ได้การ	ผิจะนานนานให้เป็นคุณ
คิดถึงบุญถึงบาป	บอกลาภไกลอย่าไป	ความในอย่านำออก	ความนอกอย่านำเข้า
เจ้านายใช่เพื่อนฝูง	ท่านสูงศักดิ์กว่าตน	อย่าปนอย่าเยี่ยงท่าน	ผิจะต้านต้านให้ถูก
ปลูกเรือนแต่พอตัว	หวีหัวพอสบาย	แต่งกายพอเทียบเพื่อน	อย่าทำเหมือนนักเลง
อย่าร้องเพลงพายเรือ	อย่าเบื่อในการงาน	อย่าคิดรานเพื่อนบ้าน	ความโกรธท่านเร่งแบ่ง
อย่าให้แข็งให้กล้า	อย่าคบข้าเป็นมิตร	อย่าคิดทับถมผู้อื่น	อย่าดื่นในความหลาก
ปากตนอย่าให้อื้อ	ผิจะซื่อซื่ออย่าคด	ผิดจะคดคดดูเหตุ	อย่าเรียนเวทย์วิทยา
อย่ารักเล่ห์ลวงหญิง	อย่าประวิงแปรธาตุ	อย่าคิดมาศทำทอง	อย่าเสียของไปก่อน
อย่าเข้าบ่อนชนนก	อย่าโกหกกลางแปลง	อย่าคิดแต่งลมล่อ	หนึ่งอย่าก่อถ้อยความ
อย่าคิดตามทุนเบื้องหลัง	อย่าพลั้งหนึ่งให้งด	สองให้อดดูที	สามสี่ท่าพอควร
อย่ายำยวนเกินผิด	จงตรองคิดดูก่อน	อย่าตกผ่อนใจตาม	อย่าจุดไฟไหม้ฟาง
ผิดวางลงตามผิด	ชอบวางลงตามชอบ	อย่าเอาชอบขึ้นเป็นผิด	อย่าเอาผิดขึ้นเป็นดี
จงมีเมตตาสัตว์	อย่ากระบัดสินท่าน

อย่าคิดการแต่ได้	ถ้าไม่ได้เสียที	อย่าไขคดีความเท็จ	อย่าเข็ดทางบุญ
อย่าสูญทางทาน	ถ้าจะรานรานแต่คนผิด	แม้นไม่ผิดอย่าราน	จงเร่งการเรือกสวน
อย่าคิดควรแก่กัน	เร่งถากฟันไร่นา	อย่าได้ประพฤติบาป	คำหยาบแล้วอย่าพจน์
จงออมอดแก่กัน	อย่าหุนหันดูแคลน	คนแกนอย่าข่มเหง	อย่าทำเร่งจำบ้าน
อย่าจัดจ้านเสียงปาก	อย่าสำรากพูดขู่	อย่าหลู่ครูอาจารย์	มารดาบิดาตัว
คิดเกรงกลัวเช้าค่ำ	จงเอาแต่ความชอบ	ระบอบผิดอย่าจำ	หนึ่งกระทำปฏิบัติ
วีพัดนวดบาท	เป็นเวลาอย่าเพรื่อ	อย่าคิดเบื่อคิดบ่น	อย่าปองกลทรัพย์ท่าน
อย่าคิดต้านท้าวพระยา	ต้านวงศาตัวควร	ข้อควรต้านจึงต้าน	ไม่ควรต้านอย่าตอบ
ความชอบให้ยกยอ	พอแล้วอย่าให้ล้น

อย่าบ่นความลับหลัง	อย่านินทังคนเรือน	ช่วยกันเตือนการลืม	ต่อหน้าลืมอย่างหนึ่ง
ลับหลังพึงกล่าวขวัญ	อย่าอยู่ด้วยมันควรจาก	แม้นตกยากให้เงินคืน	เร่งฝ่าฝืนที่ไกล
อย่าอยู่ใกล้คนร้าย	เฉกตาลทรายคลุกพิษ	ใครเสพย์นิตย์ชีวัง	อย่าคิดยั้งอยู่เลย
มนุษย์เอ๋ยจงจำคำ	หนึ่งอย่านำเสียดส่อ	หนึ่งอย่ายกยอตน	อย่าถ่อมตนว่าชั่ว
อย่ากลั้วด้วยมิตรร้าย	อย่าใส่ความผู้อื่น	ที่ลื่นแล้วอย่านอน	ถ้าร้อนให้หาเย็น
อย่าเป็นคนมักกิน	อย่าหมิ่นพูดไพรสณฑ์	โทษตนให้เร่งเห็น	เห็นแล้วอย่าให้แพร่

อย่าฟื้นแต่โทษเขา	โทษของเราเพียงคีรี	ปกปิดดีไม่กล่าว	สาวแต่โทษประชา
เท่าแสดงราร่ำพร่ำ	ทุกเช้าค่ำบ่วาย	โทษตนกลายเป็นดี	มักเกิดมีความทุกข์
อย่าคิดปลุกภูตพราย	อย่าคิดทายเครื่องราง	คิดแต่สร้างกุศล	ตัวจนอย่าทิ้งงาน
อย่าคร้านว่าเหนื่อยยาก	เห็นเขามากโภคา	อย่าตื่นตาตามเขา	ทรัพย์เราน้อยเร่งทำ
เฉกเช่นน้ำบ่อทราย	อย่าวุ่นวายวิวาท	เอาใจทาษเมื่องาน	ดูการเมื่อสำเร็จ
สิ่งไรเสร็จให้สรรเสริญ	มีเงินอย่าหมิ่นไพร่	ข้าใช้เอาใจนาย	อย่าทำลายความรัก
อย่าเสียศักดิ์ให้เสียสิน	อย่ากินแรงพราหมณ์ชี	ภิกษณีสมณา	อย่าเชื่อวาจาหญิง
สิ่งเท็จมันกล่าวมาก	หากริ้นเท่าภูเขา	เล่ามาพอเชื่อได้	หญิงไซร้ซื่อบ่มี
มีแต่คำมุเสศ	อย่าประเวศตามมัน	คนมีคุณนั้นเร่งไหว้	ถ้าจะไหว้ให้ไหว้คนควร
คือล้วนสมณพราหมณ์	โภไคยจะมีหลาย	หายจากโศกจากภัย	ถ้าใครไม่ปฏิบัติ
ในข้ออรรถเราสอน	จักได้ร้อนวินาส	เพราะคำปราชญ์ไม่จำ	แม้นใครทำตามเยี่ยง
จักเลี้ยงคนแสนสบาย	คุณมากหลายเหลืออ้าง	เพราะประพฤติถูกทาง	ถ่องแท้คำสอน